رفتارهای خطرزای مرتبط با مصدومیت های غیرعمدی دانش آموزان دبیرستانی شهر تهران-۱۳۸۸

مقدمه: با توجه به بروز بالای مصدومیت های غیرعمدی کودکان و نوجوانان و چندگانه بودن علل رخداد آن ها، مطالعه ای با هدف تعیین رفتارهای پر خطر مرتبط با بروز مصدومیت های غیرعمدی در دانش آموزان دبیرستانی شهر تهران در سال 1388 انجام شد.   روش کار: از تعداد 237300 دانش آموزان دبیرستانی و هنرستانی مدارس دولتی و غیردولتی شهر تهران، تعداد 727 دانش آموز که دارای شرایط ورود به مطالعه بودند (محدوده سنی 19 -12 سال، سالم، حذف افراد بیمار) به صورت تصادفی چند مرحله ای انتخاب و بررسی شدند. مناطق 19گانه آموزش و پرورش به روش طبقه بندی به سه منطقه شمال، مرکز و جنوب تقسیم شدند. از پرسشنامه مرکز مدیریت بیماری های آمریکا در زمینه رفتارهای پرخطر که در ایران بومی سازی و اعتباربخشی شده است استفاده شد. با انجام مصاحبه اطلاعات مورد نیاز جمع آوری شد. مصدومیت های غیرعمدی مطالعه شده شامل سقوط، سوختگی، سوانح ترافیکی، مسمومیت در خانه و یا مدرسه بود.   یافته ها: میانگین و انحراف معیار سنی جامعه مورد بررسی 2/1 ±8/16 بود. 44% از پسران و 38% از دختران در معرض رفتارهای خطرزای منجر به مصدومیت های غیرعمدی قرار داشتند. میزان رانندگی بدون گواهینامه در پسران بیشتر از دختران و عدم استفاده از کمربند ایمنی در مدارس دولتی نسبت به مدارس غیردولتی و در جنوب تهران نسبت به سایر مناطق شایع تر بود (05/0 p< ). 6/41% از دانش آموزان مصرف خودسرانه دارو و 1/18% رفتارهای پرخطر منجر به سقوط داشتند. نسبت قابل توجهی از افراد مطالعه، رفتارهای پرخطری مانند عدم استفاده از محل مجاز عبور عابر پیاده‏، موتورسواری بدون استفاده از کلاه ایمنی‏، رانندگی بدون داشتن گواهینامه رانندگی، مواجهه با مواد خطرناک منجر به مسمومیت و فعالیت های منجر به سقوط داشتند. به طور کلی رفتارهای پرخطر پسران افزایش معناداری نسبت به دختران داشت (001/0 p ˂ ).   نتیجه گیری: با توجه به بالا بودن میزان رفتارهای پرخطر مرتبط با مصدومیت های غیرعمدی در جامعه مورد مطالعه به خصوص در میان پسرها و در مناطق محروم تر شهری‏، لازم است برنامه ریزی برای کاهش این گونه رفتارها برای پیشگیری از مصدومیت های غیرعمدی توسط مراجع ذی ربط مورد توجه قرار گیرد.